Wskazówki do egzaminów

HISTORIA I FILOZOFIA PSYCHOLOGII PROCESU

Historia psychologii i psychoterapii
 

- Główne nurty myśli psychologicznej - podstawowe założenia (psychoanaliza, behawioryzm, psychologia humanistyczna, psychologia poznawcza, psychologia transpersonalna)
- Kierunki psychoterapeutyczne (psychoanaliza, Jung, Rogers, Gestalt, psychologia egzystencjalna, psychologia behawioralno-poznawcza, szkoły systemowe): założenia dotyczące natury ludzkiej, podstawowe cele i wartości, główne metody pracy. Porównanie z psychologią procesu.
- Podstawy psychologii C.G.Junga: pojęcie kompleksu, finalizm, energia psychiczna, nieświadomość indywidualna i zbiorowa, proces indywiduacji, archetypy, alchemia, kompensacja
 

Koncepcje filozoficzne
 

- Idee procesu w taoizmie: podstawy myślenia taoistycznego (Tao Te King), pojęcia wu-wei, jin-jang, zmiana cykliczna
- Idee procesu w alchemii: fazy procesu alchemicznego, Merkuriusz, kamień filozoficzny
- Orientacja na zmiany w filozofii europejskiej
 

Mitologie
 

- Idee procesu w mitologii: różne motywy mitologiczne, myślenie w kategoriach przepływu i procesu w mitach, związki miedzy mitem a śniącym ciałem
 

TEORIA PROCESU

Teorie i metateorie, nowy paradygmat
Paradygmaty i zmiany paradygmatów
Ewolucyjne i rewolucyjne teorie rozwoju nauki
Podejścia przyczynowe i finalistyczne lub teleologiczne w nauce i w psychoterapii 
Obserwacja empiryczna: zależność od uznawanego paradygmatu i teorii, wpływ obserwatora na obserwowane zjawisko
Nowa fizyka, kwantowa wizja świata a psychologia procesu; kwantowa wizja rzeczywistości: prawdopodobieństwo; cząstki i fale; zasada nieoznaczoności - rola obserwatora
Koncepcje związane z nowym paradygmatem: Bohm - Ukryty porządek, Fala pilotująca, Sheldrake- Pola morfogenetyczne, Capra - fizyka a filozofia wschodu,
Proces
Orientacja na proces a orientacja na stan
Definicja procesu
Przepływ świadomości
Świadomość sygnałów i komunikacji a świadomość wzorców organizujących doświadczenie
Orientacja na stan i orientacja na proces:
- w różnych koncepcjach psychologicznych
- w fizyce klasycznej i współczesnej
- w różnych systemach medycznych
Zależność nastawień i technik stosowanych w terapii od orientacji na stan lub proces
Metaumiejętności
Struktura procesu w koncepcji pracy z procesem (w odniesieniu do jednostki, relacji, grupy) 
Procesy pierwotne i wtórne
Kanały proste i złożone
Kanały zajęte i niezajęte
Progi, figury progowe, znaczenie progów 
Systemy przekonań a progi
Poziomy percepcji/rzeczywistości: Esencja, Kraina Snów, Uzgodniona Rzeczywistość
Ziemia jako element procesu indywidualnego, praca w oparciu o Ziemię, wektory
Śniące ciało - umysł kwantowy - umysł procesowy
Dynamika procesu
Przepływ informacji w postaci sygnałów
Podwójne sygnały jako wyraz prób komunikacji ze strony różnych postaci ze snu 
Metakomunikacja
Zasada zachowania informacji
Zmiany kanałów
Praca na różnych poziomach rzeczywistości
 

KANAŁ WIZUALNY

Zorientowana na proces praca ze snami
 

- Sny a proces śnienia
- Struktura procesów we śnie (procesy pierwotne, wtórne, progi)
- Różne metody docierania do procesu śnienia kryjącego się za snem
Praca z materiałem wizualnym w psychologii procesu
metody amplifikacji materiału wizualnego
marzenia na jawie, przejrzyste śnienie, wizje, halucynacje wzrokowe
techniki pracy (wyobrażenia, fantazja, bajki, rysunek i inne działania plastyczne, komiks, szkic energetyczny)
krytyk wewnętrzny w kanale wizualnym
Wykorzystanie baśni i mitów w pracy terapeutycznej
- europejskie i poza-europejskie baśnie i mity 
- rozumienie mitów i baśni w ich kulturowym kontekście
- wybrane koncepcje psychologiczne dotyczące baśni i mitów
Praca ze snami w wybranych ujęciach psychologicznych
- Freud: założenia, cele, metody pracy ze snami
- Jung: rozumienie i interpretacja snów na gruncie psychologii analitycznej: kompensacyjna funkcja snów, interpretacja na poziomie indywidualnym, nieświadomość zbiorowa i archetypy w snach, sny z dzieciństwa, mit życiowy; metody 
- Perls: praca ze snami w terapii Gestalt
- Moreno: psychodrama i praca ze snami
Inne metody pracy z materiałem wizualnym
Terapia przez sztukę - podstawowe założenia
Interpretacja rysunków - podstawowe założenia
Praca ze snami w innych kulturach 
- Znaczenie snów w wybranych rdzennych kulturach ? przykłady
- Sny i szamanizm, wizje, "vision quests" (wyprawy w poszukiwaniu wizji)
 

KANAŁ SŁUCHOWY
Podstawowe informacje z zakresu komunikacji interpersonalnej

- Techniki aktywnego słuchania
- Komunikaty Ja
- Transformacje językowe w NLP
- Struktura powierzchniowa i struktura głęboka
- Podstawowe transformacje: pominięcia, generalizacje, zniekształcenia

Praca w kanale słuchowym w psychologii procesu

- Struktura zdania a struktura procesu
- Praca z sygnałami dźwiękowymi (muzyka, para-język)
- Interwencje w kanale słuchowym
- Krytyk wewnętrzny w kanale słuchowym

Symptomy w kanale słuchowym w różnych podejściach i pracy z procesem

- Omamy słuchowe - psychopatologia i praca z procesem
- Niedosłyszenie, głuchota - różne podejścia
- Jąkanie - psychologia procesu i inne metody pracy


KANAŁ PROPRIOCEPCJI 
(osoby, które rozpoczęły zdawanie egzaminów od stycznia 2012 zdają połączony egzamin Praca w kanale ruchu i propriocepcji)
Praca z doświadczeniami proprioceptywnymi w psychologii procesu

- Pojęcie śniącego ciała 
- Doświadczenia proprioceptywne - zauważanie i amplifikacja
- Założenia dotyczące pracy z symptomami i innymi doświadczeniami z ciała w psychologii procesu
- Metody pracy z symptomami ( praca z doświadczeniem symptomu; twórca/ofiara symptomu; docieranie do energii twórcy symptomu; różne sposoby facylitacji konfliktu między twórcą a ofiarą symptomu, w tym praca wektorowa i praca na poziomie esencji)
- Praca z symptomami chronicznymi
- Praca z ciężarem i innymi odrzucanymi aspektami ciała
- Podstawy pracy z osobami w śpiączce


Koncepcje pracy z ciałem w psychologii - podstawowe założenia

- Reich, Lowen
- metoda Feldenkreisa, 
- technika Aleksandra
- Rolfing

Różne systemy medyczne - porównanie podstawowych założeń i metod

- Porównanie założeń i celów klasycznej zachodniej medycyny i pracy z procesem 
- Medycyna zachodnia homeopatia, medycyna chińska, tybetańska, Ajurweda, szamanizm
Przykładowe koncepcje masażu


KANAŁ RUCHU

Ruch jako kanał przepływu doświadczenia
Ruch pierwotny i wtórny
Amplifikacje w kanale ruchu
Progi w kanale ruchu
Praca z tendencjami do ruchu
Praca wektorowa
Wybrane koncepcje pracy z ruchem 
Koncepcja ruchu autentycznego Mary Whitehouse
Terapia tańcem i ruchem Joan Chodorow
Jak obserwować ruch (np. system Labana)
Inne koncepcje wykorzystujące ruch / taniec w psychoterapii
Taniec
Funkcje tańca w różnych kulturach, miejscach, czasach
Taniec transowy, rytuały
Taniec w kulturze zachodu; taniec klasyczny a taniec nowoczesny
Wschodnie praktyki związane z ruchem
Ciało i psychika we wschodnich sztukach walki; filozofia sztuk walki, przykłady 
Medytacja w ruchu
Podstawowe informacje dotyczące Jogi
 

KANAŁ RELACJI

Podstawowe pojęcia i metody w zorientowanej na proces pracy z relacjami
Poziomy pracy z relacjami: intrapsychiczny, interpersonalny, polowy
Relacja jako kanał w doświadczeniu indywidualnym (we własnej relacji, jako proces długoterminowy/ mityczny vs. krótkoterminowy/ nowy lub momentalny aspekt relacji)
Komunikacja w relacji (sygnały, podwójne sygnały, progi, podwójne progi)
Mit relacyjny, pole relacji, nielokalne zjawiska w relacji
Praca z konfliktem w psychologii procesu (etapy rozwiązywania konfliktu, dopełnianie stanowisk, przyjmowanie oskarżeń, obrona przed oskarżeniami)
Jasne / mroczne sny
Rangi, różnica rang
Seksualność i problemy seksualne; problematyka płci, gender, orientacji seksualnej w psychologii procesu
Krytyk wewnętrzny w kanale relacji
Przemoc, nadużycia , współuzależnienie
procedura pracy z nadużyciami
współuzależnienie - w pracy z procesem i innych koncepcjach
Inne koncepcje i formy terapii par i rodzin
Terapia systemowa, komunikacyjna, strukturalna
Wybrane psychologiczne koncepcje miłości (np. Fromm, May, Wellwood, Wojciszke)
Zjawiska relacyjne w sytuacji terapeutycznej
przeniesienie, przeciwprzeniesienie, zaśnienie
specyfika relacji terapeutycznej -podstawowe cechy, zasady, zagadnienia etyczne
Przemoc, nadużycia , współuzależnienia
rangi, różnica rang 
procedura pracy z nadużyciami
współuzależnienie - w pracy z procesem i innych koncepcjach


ODMIENNE STANY ŚWIADOMOŚCI

Odmienne stany i praca z procesem

pojęcia: stany odmienne, stany ekstremalne, transy, metakomuniacja, Uzgodniona Rzeczywistość vs. doświadczenia nieuzgodnione, ?Cienie Miasta?
metody pracy z odmiennymi stanami świadomości
cele i metody pracy ze stanami ekstremalnymi
zauważanie i procesowanie transów i stanów zamrożenia
praca ze śpiączką

Uzależnienia w psychologii procesu i innych podejściach

koncepcje powstawania i leczenia uzależnień
podstawy ruchu AA
uzależnienia i tendencje do uzależnień w pracy z procesem
praca nad dopełnianiem stanu, osobowością substancji / wzorca; mierzenie się z doświadczeniem kryjącym się za uzależnieniem
uzależnienia i mit życiowy 
zaburzenia jedzenia w pracy z procesem i innych ujęciach

Podstawy psychopatologii

- Struktura podręcznika DSM IV i podstawowe pojęcia używane w psychopatologii (osie, symptomy, syndromy, choroba)
- Kryteria definicyjne wybranych zaburzeń (depresja, zaburzenie dwubiegunowe, schizofrenia i inne zaburzenia psychotyczne; zaburzenia osobowości)
- Typy uzależnień, uzależnienia a nadużywanie substancji
Różne sposoby rozumienia zaburzeń psychicznych
podstawowe idee psychologii transpersonalnej w porównaniu z innymi szkołami terapii; przykładowe idee, koncepcje (np. Grof, Wilber, Tart)
koncepcje R. Lainga
zaburzenia psychiczne w ujęciu szkoły komunikacyjnej i terapii systemowej
psychoanalityczne ujęcie zaburzeń psychicznych

Szamanizm

odmienne stany w szamanizmie
różnice między podróżą szamańską a chorobą psychiczną

Śmierć i umieranie

psychologiczne podejścia do problematyki umierania i żałoby
 

KANAŁ ŚWIATA WSKAZÓWKI
 

Świat jako kanał w doświadczeniu jednostki
 

- praca z sygnałami pochodzącymi z kanału świata
- synchroniczności
Praca z grupą 
- cele i formy pracy z grupą (proces grupowy, open forum, praca z organizacją)
- role a jednostki 
- pierwotny i wtórny proces grupy
- "proces grupowy" w ujęciu psychologii procesu (etapy, polaryzacje, role duchy, gorące miejsca)


Praca ze światem (Worldwork)

- idea Głębokiej Demokracji i jej wykorzystanie w praktyce 
- rangi i przywileje 
- psychologia mniejszości i większości 
- praca z konfliktem grupie
 

PRACA WEWNĘTRZNA

Założenia i metody zorientowanej na proces pracy nad sobą 
(znajomość teorii i umiejętność praktycznego zastosowania) 
Metakomunikowanie o aktualnym doświadczeniu 
Rozpoznawanie procesów pierwotnego i wtórnego
Rozpoznawanie progów
Zdolność do zauważania i podążania za zmianą kanałów
Zdolność do zdawania sobie sprawy ze znaczenia zdarzeń pojawiających się w trakcie pracy i do włączenia ich do przebiegu pracy
Wykorzystanie różnych technik pracy (praca sygnałowa, wektory, Umysł procesowy i praca z najgłębszym Ja, miejsce na ziemi)
Metody pracy z krytykiem wewnętrznym
Inne koncepcje pracy nad sobą
Wschodnie i zachodnie praktyki duchowe i procedury medytacji - porównanie założeń
Wybrane formy medytacji - omówienie
Mindfulness - medytacja dla świata zachodniego
Aktywna wyobraźnia
Joga
 

EGZAMINY PRAKTYCZNY - PRACA NA ŻYWO Z KLIENTEM
(obowiązuje osoby, które rozpoczęły zdawanie egzaminów od stycznia 2012)


Wymagania:
Umiejętność nawiązania kontaktu z klientem/ klientką
Umiejętność słuchania
Umiejętność jasnego formułowania propozycji/ interwencji w stylu komunikacyjnym dostosowanym do osoby
Rozpoznawanie i uwzględnianie feedbacku
Zauważanie progów i praca z progiem
Określenie struktury procesu i kanałów po sesji oraz wyjaśnienie, jak przeprowadzona praca ma się do tej struktury
Świadomość zjawisk i interakcji pojawiających się w relacji między terapeutą/terapeutką a klientem/klientką

Kalendarium Wydarzeń